Samodzielna wymiana oleju silnikowego to jedno z podstawowych zadań serwisowych, które każdy kierowca może wykonać samemu, oszczędzając czas i pieniądze, a jednocześnie zyskując pewność, że praca została wykonana prawidłowo.
Zanim zagłębisz się w szczegóły procesu wymiany oleju, ten artykuł pomoże Ci zrozumieć kluczowe aspekty tego zadania:
- Dlaczego warto wymienić olej samemu? Przedstawimy korzyści płynące z samodzielnego serwisu, takie jak oszczędność, możliwość użycia preferowanych materiałów i lepsze poznanie swojego samochodu.
- Co będzie Ci potrzebne? Dowiesz się, jakie narzędzia, materiały eksploatacyjne i środki bezpieczeństwa są niezbędne do przeprowadzenia wymiany oleju w domowych warunkach.
- Jak krok po kroku przeprowadzić wymianę? Opiszemy szczegółowo poszczególne etapy pracy – od przygotowania pojazdu, przez spuszczenie starego oleju i wymianę filtra, aż po zalanie silnika świeżym olejem i weryfikację poziomu.
- Co zrobić ze zużytymi materiałami? Podpowiemy, jak w ekologiczny sposób pozbyć się starego oleju i zużytego filtra.
Dlaczego warto wymieniać olej silnikowy samodzielnie?
Decydując się na samodzielną wymianę oleju silnikowego, zyskujesz przede wszystkim niezależność. Nie jesteś zależny od terminów w warsztacie i możesz wykonać serwis w dogodnym dla siebie czasie. To także znacząca oszczędność pieniędzy, ponieważ płacisz jedynie za niezbędne materiały – olej i filtr, a nie za robociznę. Ponadto, masz pełną kontrolę nad jakością używanych produktów. Możesz wybrać olej konkretnej marki i o parametrach, które najlepiej odpowiadają Twojemu silnikowi i stylowi jazdy, zamiast zdawać się na to, co akurat ma w ofercie warsztat. Wykonując tę czynność samodzielnie, uczy więcej o swoim samochodzie, co może być przydatne w przyszłości przy innych drobnych naprawach lub diagnozowaniu potencjalnych problemów. Jest to satysfakcjonujące zadanie, które po kilku próbach staje się rutynowe i zajmuje niewiele czasu. Ważne jest jednak, aby podejść do tego z odpowiednią wiedzą i narzędziami, aby zapewnić sobie bezpieczeństwo i prawidłowe funkcjonowanie silnika po serwisie.
Niezbędne narzędzia i materiały eksploatacyjne
Przystępując do wymiany oleju, musisz mieć zgromadzone wszystkie niezbędne przedmioty. Podstawą jest oczywiście nowy olej silnikowy o odpowiednich parametrach (lepkości i specyfikacji API/ACEA), zgodnych z zaleceniami producenta samochodu, które znajdziesz w instrukcji obsługi pojazdu. Równie ważny jest nowy filtr oleju – upewnij się, że jest to filtr przeznaczony do konkretnego modelu i rocznika Twojego samochodu. Do pracy będą potrzebne także narzędzia: klucz nasadowy lub oczkowy do odkręcenia korka spustowego miski olejowej (rozmiar zależny od samochodu), klucz do filtra oleju (może być taśmowy, łańcuchowy, pazurkowy lub nasadowy, w zależności od typu filtra i miejsca jego montażu), lejek do wlewania nowego oleju oraz pojemnik na zużyty olej (o pojemności co najmniej takiej, ile mieści się w silniku). Nie zapomnij o rękawiczkach ochronnych, okularach ochronnych oraz podnośniku i solidnych podstawkach pod samochód (tzw. kobyłki), które zapewnią bezpieczeństwo podczas pracy pod pojazdem. Przydatne mogą być także szmatki lub ręczniki papierowe do wytarcia rozlanego oleju oraz nowy pierścień uszczelniający pod korek spustowy (często dołączany do nowego filtra oleju lub sprzedawany oddzielnie – jego wymiana jest zalecana przy każdej wymianie oleju).
Krok po kroku: spuszczanie starego oleju
Pierwszym etapem wymiany oleju jest rozgrzanie silnika do temperatury roboczej. Ciepły olej jest rzadszy i łatwiej spływa. Uruchom silnik na kilka minut, a następnie go wyłącz. Teraz najważniejszy etap przygotowania: bezpieczne podniesienie samochodu. Użyj podnośnika, aby unieść przód pojazdu, a następnie podstaw pod belki podwozia solidne podstawki. Nigdy nie pracuj pod samochodem opartym jedynie na podnośniku! Znajdź miskę olejową pod silnikiem – zwykle jest to metalowa wanna z korkiem spustowym na dole lub z boku. Pod miską ustaw pojemnik na zużyty olej. Upewnij się, że pojemnik jest stabilny i ma wystarczającą pojemność. Za pomocą odpowiedniego klucza ostrożnie odkręć korek spustowy. Pamiętaj, że gorący olej może wypłynąć gwałtownie, więc zachowaj ostrożność i nie dotykaj go bezpośrednio. Poczekaj, aż cały stary olej spłynie do pojemnika. Może to potrwać od kilkunastu do kilkudziesięciu minut. Gdy strumień oleju zmniejszy się do pojedynczych kropel, oczyść otwór spustowy i korek (jeśli go używasz ponownie, choć zalecana jest wymiana na nowy z nową uszczelką). Jeśli używasz nowego pierścienia uszczelniającego, załóż go na korek. Następnie dokładnie wkręć korek spustowy z powrotem w miskę olejową. Dokręć go z odpowiednią siłą – zbyt słabe dokręcenie może spowodować wyciek, zbyt mocne uszkodzenie gwintu miski.
Praktyczna wskazówka: Nigdy nie pracuj pod samochodem opartym jedynie na podnośniku! Zawsze używaj solidnych podstawek (kobyłek) pod belki podwozia, aby zapewnić bezpieczeństwo.
Wymiana filtra oleju
Po spuszczeniu starego oleju należy wymienić filtr oleju. Lokalizacja filtra różni się w zależności od modelu samochodu – może być umieszczony na bloku silnika, w górnej lub dolnej części komory silnika. Jeśli jest to tradycyjny filtr w metalowej obudowie, użyj odpowiedniego klucza do filtra, aby go odkręcić. Pamiętaj, że z filtra również wypłynie trochę oleju, więc przygotuj pod nim szmatkę lub mały pojemnik. Gdy stary filtr zostanie odkręcony, oczyść miejsce montażu na bloku silnika. Upewnij się, że gumowa uszczelka ze starego filtra nie została przyklejona do bloku – jeśli tak, usuń ją. Przed montażem nowego filtra, napełnij go częściowo nowym olejem (około 1/3 do 1/2 objętości) i posmaruj gumową uszczelkę cienką warstwą świeżego oleju. Napełnienie filtra zapobiega pracy silnika bez ciśnienia oleju przez chwilę po uruchomieniu. Ręcznie wkręć nowy filtr na miejsce, aż uszczelka zetknie się z blokiem. Następnie dokręć go jeszcze o około 3/4 obrotu ręką lub zgodnie z instrukcją na obudowie filtra (zazwyczaj nie wymaga użycia klucza do ostatecznego dokręcenia – wystarczy siła ręki). Jeśli Twój samochód ma filtr wkładany do obudowy, odkręć pokrywę obudowy (zwykle kluczem nasadowym), wyjmij stary wkład, oczyść obudowę i pokrywę, wymień stare uszczelki na nowe (zazwyczaj dołączone do nowego wkładu) i załóż nowy wkład. Następnie wkręć pokrywę, dokręcając ją z zalecanym momentem obrotowym.
Zalewanie nowego oleju i weryfikacja poziomu
Gdy korek spustowy jest dokręcony, a nowy filtr oleju zamontowany, możesz przystąpić do zalewania silnika świeżym olejem. Otwórz maskę i znajdź korek wlewu oleju na pokrywie zaworów (zazwyczaj oznaczony symbolem olejarki). Włóż lejek do otworu wlewu. Stopniowo wlewaj nowy olej, kontrolując ilość. W instrukcji obsługi samochodu znajdziesz informację o całkowitej pojemności układu smarowania (łącznie z filtrem). Wlej nieco mniej oleju niż zalecana pojemność, np. 0,5 litra mniej. Po wlaniu oleju, wyjmij lejek i zakręć korek wlewu. Odczekaj kilka minut, aby olej spłynął do miski olejowej. Teraz możesz sprawdzić poziom oleju za pomocą bagnetu. Wyjmij bagnet, wytrzyj go czystą szmatką, włóż go z powrotem do oporu, a następnie ponownie wyjmij. Poziom oleju powinien znajdować się pomiędzy oznaczeniami MIN i MAX na bagnecie. Jeśli poziom jest poniżej MAX, dolej niewielką ilość oleju (np. 0,2-0,3 litra), odczekaj chwilę i ponownie sprawdź poziom. Powtarzaj tę czynność, aż poziom osiągnie właściwe miejsce, najlepiej blisko poziomu MAX, ale nie powyżej niego. Gdy poziom jest prawidłowy, uruchom silnik na kilka minut, aby olej rozprowadził się po całym układzie i napełnił filtr. W tym czasie kontrolka ciśnienia oleju na desce rozdzielczej powinna zgasnąć po kilku sekundach – jeśli nie gaśnie, natychmiast wyłącz silnik i sprawdź, czy wszystko zostało prawidłowo zamontowane i czy w silniku jest olej. Po kilku minutach pracy wyłącz silnik, odczekaj kolejne kilka minut i ponownie sprawdź poziom oleju na bagnecie. W razie potrzeby delikatnie skoryguj poziom, dolewając lub (w skrajnych przypadkach) upuszczając nadmiar oleju. Upewnij się, że korek wlewu i bagnet są dobrze dokręcone/wsadzone.
Utylizacja zużytych materiałów
Bardzo ważnym, często pomijanym, etapem jest prawidłowa utylizacja zużytego oleju i filtra. Zużyty olej silnikowy jest niebezpieczną dla środowiska substancją i nie wolno wylewać go do kanalizacji, gruntu czy pojemnika na śmieci. Zużyte filtry oleju również zawierają szkodliwe pozostałości oleju i metalu. Zużyty olej należy zlać do szczelnego pojemnika (np. po nowym oleju) i oddać go w punkcie zbiórki odpadów niebezpiecznych, stacji demontażu pojazdów lub w niektórych warsztatach samochodowych, które przyjmują zużyty olej do recyklingu. Podobnie postępuj ze zużytym filtrem oleju. Dbając o prawidłową utylizację, chronisz środowisko naturalne przed zanieczyszczeniem.
Fot. Pexel.
✇ Dlaczego warto samodzielnie wymieniać olej silnikowy?
Samodzielna wymiana oleju pozwala zaoszczędzić pieniądze na robociźnie, umożliwia wybór preferowanego oleju i filtra o określonych parametrach, zapewnia niezależność od terminów warsztatów oraz pomaga lepiej poznać budowę własnego samochodu. To także satysfakcjonujące zadanie, które staje się rutynowe.
✇ Jakie narzędzia i materiały są potrzebne do wymiany oleju?
Do wymiany oleju potrzebny jest nowy olej silnikowy i nowy filtr oleju odpowiedni do modelu samochodu, klucz do korka spustowego, klucz do filtra oleju, lejek, pojemnik na zużyty olej, rękawiczki i okulary ochronne, podnośnik i solidne podstawki (kobyłki), szmatki oraz nowy pierścień uszczelniający pod korek spustowy.
✇ Jak prawidłowo pozbyć się zużytego oleju i filtra?
Zużyty olej silnikowy i zużyty filtr oleju to odpady niebezpieczne dla środowiska. Nie wolno wylewać ich do kanalizacji czy wyrzucać do zwykłych śmieci. Należy zlać zużyty olej do szczelnego pojemnika i oddać go wraz ze zużytym filtrem w specjalnych punktach zbiórki odpadów niebezpiecznych, na stacjach demontażu pojazdów lub w warsztatach samochodowych, które zajmują się ich recyklingiem.
